Hatsjepsoet tempel

De vader van Hatsjepsoet, farao Thoetmosis I, had een zoon gekregen van een andere moeder. Deze zoon, Thoetmosis II, werd troonopvolger, en Hatsjepsoet trouwde met deze halfbroer en kreeg één dochter. Echtgenoot/ halfbroer Thoetmosis II kreeg nog wel een een zoon samen met bijvrouw Iset. Toen hij overleed, sprong Hatsjepsoet bij als regentes om deze 2 jaar oude peuter zoon, Thoetmosis III geheten, te helpen.

In de 2 volgende jaren regentschap, trok ze alle macht naar zichzelf. Dit terwijl het zeer ongebruikelijk was, dat een vrouw koningin werd, als er geen mannelijke opvolger was geboren. Desondanks kreeg ze het voor elkaar om deze "gezamelijke" regeerperiode nog 19 jaar vol te houden. Waarschijnlijk heeft ze langzaam taken aan Thoetmosis III overgedragen, zodat hij één en ander kon leren. Maar ze werd tot haar dood gezien en voorgesteld als de farao.

Maquette Tempel van Hatjepsoet

Sommige vermoeden dat de relatie tussen Thoetmosis III en haar niet goed was, maar het lijkt er toch meer op dat één en ander uit louter praktische overwegingen doorgevoerd is. Dit omdat een er een enorme groei in de welvaart van Egypte bleef plaatsvinden. Ook is er ontdekt, dat de eerste vernielingen van haar tempel pas 20 jaar na haar dood plaatsvonden.

Overigens werd Thoetmosis III later als militair oppermachtig. Hij veroverde 350 steden in 17 campagnes en is daarmee een van de meest oorlogszuchtige farao's. Mede dankzij het eerste gebruik van composietbogen, elitetroepen en strijdwagens werd het Egyptische grondgebied uitgebreid tot aan de Eufraat en Tigris.

Iedereen is het er wel over eens dat Hatsjepsoets tomeloze ambitie en wellicht ook sluwheid uiteraard niet te ontkennen valt. Er is flink wat propaganda aan te pas gekomen haar status te handhaven. Zo liet ze behalve de grote dodentempel vele beeldhouwwerken en afbeeldingen van en over zichzelf maken. Vaak is ze afgebeeld als godheid of met baard. Er zijn zoveel voorwerpen van haar gemaakt, dat er nu op veel sites en musea ter wereld borstbeelden, inscripties, sfinxen of zelfs obelisken van haar bestaan.

De steengroeve in Aswan met de onvoltooide obelisk.

De ambitieuze Hatsjepsoet gaf opdracht tot het uithakken van de grootste obelisk in de geschiedenis. Toen de obelisk begon te scheuren, is men gestopt. Nu ligt het 42 meter lange gevaarte, met zijn onderkant nog vast in de steengroeve van Aswan. Zou de obelisk voltooid zijn, was deze 1/3 hoger geworden dan de huidige hoogste!

De Hatsjepsoet tempel ligt op de archeologische site Deir el-Bahri. De site bestaat uit 3 tempels, allen met grote terrassen en schuin oplopende processie wegen. Hatsjepsoets tempel is de grootste en heeft inmiddels ook veel gerestaureerd gekregen. Vroeger liep een laan van sfinxen vanaf de nijl naar laagst liggend gedeelte van haar tempel. Ook is er aangetoond dat er geïmporteerde bomen en planten gestaan moeten hebben.

De tempel heeft strakke vierkante pilaren, met daartussen schaduw partijen die prachtig afsteken tegen de enorme Thebaanse rotspartijen. Komende vanaf de parkeerplaats, lijkt het wel een natuurlijk amfitheater dat deze tempels omhult.

Plattegrond van Deir El-Bahri, dat tegen de steile Thebaanse heuvels aan gebouwd is.

Op nog geen 500 meter achter de tempel ligt tussen de heuvels de Koningen Vallei. Daar is haar gemummificeerde lichaam begraven.

Als vrouw, en daarmee niet officieel de troonopvolger, had Hatsjepsoet veel overredingskracht, sluwheid en propaganda nodig om haar heerser status overeind te houden. Het regentschap dat ze verworven had, was zelfs niet met haar eigen zoon. Eén van die methodes had ze gevonden door zeer veel beelden van haarzelf te maken. De meeste zijn uitgedost met regalia van de goden. Door de goddelijkheid die ze verkreeg, werden ook de beelden met de mannelijkheid van die goden versmolten. Wellicht moest ze dit ook doen om de conservatieve hogepriesters enigszins tevreden te houden.

Hatsjepsoet beelden met baard en goddelijk hoofddeksel.

Lange tijd was er veel onzekerheid over de chronologiesche volgorde, en de rol die Hatsjepsoet speelde. Voornamelijk doordat veel van haar werk, later is weggehaald. Ook ontstond er veel verwarring, over het gebruik van zowel "hij" als "zij" in de scripties omdat er geen officiële hieroglieven bestaan voor een vrouwelijke farao.

We weten nu, dat Hatsjepsoet is geboren in 1507 v Chr. Ze was regent vanaf Ca. 1479 en werd als Farao omschreven vanaf 1472 v Chr. tot haar dood 1458 v Chr.

Er zijn aanwijzingen, dat Hatsjepsoet een natuurlijke dood gestorven is. Haar gemummificeerde lichaam werd begraven in de Vallei der koningen. Om precis te zijn in het ruim 200 meter lange en bijna 100 meter diepe KV20 graf. Ook haar vader Thoetmosis I ligt hier dan. Ze worden beide relatief snel door Thoetmosis III verplaatst naar andere graven. Haar gemummificeerde lichaam komt in de mysterieuze KV60 te terecht.

Graf DK 60 is lang geleden al leeggeroofd, maar 2 mummies zijn achtergelaten. In 1906 is één van de mummies naar Cairo verplaatst en bleek het een vrouwelijke verpleegster van het hof van Hatsjepsoet te zijn.

Bevestiging van speculaties over wie de 2e mummie zou zijn, kon pas na herontdekking van DK60 in 1990. Herondekking omdat, geen van de vorige ontdekkingen kaarten hadden gemaakt waar de tombe zich bevond. Haar lichaam is pas officieel geïdentificeerd op 27 juni 2007, toen het met DNA tests aangetoond kon worden dat het werkelijk om Hatsjepsoet ging.

Hatsjepsoet heeft opdracht gegeven tot enkele honderden bouwprojecten verdeeld over zowel opper-Egypte als neder-Egypte. Vele daarvan waren bedoeld om haar krachtige rol als Farao te laten zien. En het volk aan haar oppermachtige status te laten wennen.

Ze veinsde gebrek aan ambitie en sluwheid, om belangrijke medestanders niet in de haren te strijken. Ze hielp belangrijke mannen en geestelijken, om zichzelf aan de macht te houden.

Ook heropende ze de handelsroutes naar zuidelijke gebieden met een vloot van schepen die wel 20 meter lang waren.